Deprem Simülasyonları Nedir? 2025

Deprem, yapı mühendisliği açısından en karmaşık ve hayati doğal afetlerden biridir. Gerçek depremlerin etkilerini önceden test edebilmek için kullanılan deprem simülasyon sistemleri, yapı güvenliğini artırmada büyük rol oynar.

Arkhe Statik olarak bu yazıda deprem simülasyonlarının nasıl çalıştığını, türlerini ve mühendislikteki önemini detaylı şekilde inceliyoruz.

Deprem Simülasyonu Nedir?

Deprem simülasyonu, gerçek ya da senaryo depremlerin özel test sistemleri veya bilgisayar ortamında yapay olarak yeniden üretilmesi işlemidir. Amaç:

Yapıların sismik davranışını önceden gözlemlemek
Tasarımdaki zayıf noktaları ortaya çıkarmak
Gerçek depreme karşı güvenli ve ekonomik çözümler üretmektir

Deprem Simülasyonu Neden Önemlidir?

Yapıların deprem davranışını önceden gözlemleme imkânı sağlar.
Malzeme ve detay tasarımındaki zayıf noktaları ortaya çıkarır.
Performans tabanlı tasarımın doğruluğunu test eder.
Hayati öneme sahip yapılar (hastane, köprü, nükleer santral vb.) için risk analizinde kullanılır.
Yönetmeliklerin gelişimine mühendislik veri setleri sunar.

Deprem Simülasyon Sisteminin Özellikleri

Çok eksenli sarsma tablaları (shake table) kullanılır.
Yüksek hassasiyetli servo-hidrolik sistemlerle kontrol edilir.
6 serbestlik derecesinde (3 hareket + 3 dönüş) hareket kabiliyeti vardır.
Maksimum deplasman: 50-1500 mm arası.
Maksimum hız: 1-3 m/s arası.
Maksimum ivme: 1g – 3g’ye kadar çıkabilir.
Gerçek depremlerin ivme kayıtları yüklenebilir (örneğin 1999 İzmit, 2011 Tohoku depremleri).

Deprem Simülasyonunun Türleri

Fiziksel Deprem Simülasyonu (Shake Table Testleri):

Gerçek ölçekli yapı maketleri sarsma tablasına yerleştirilir.
Deprem hareketleri doğrudan uygulanarak yapı davranışı gözlemlenir.

Sayısal Deprem Simülasyonu (Bilgisayar Modellemeleri):

Yapının dijital 3D modelleri üzerinde non-lineer zaman tanım alanı analizleri yapılır.
ABAQUS, SAP2000, ETABS, OpenSees, Perform 3D gibi ileri yazılımlar kullanılır.

Hibrit Simülasyonlar:

Hem fiziksel hem sayısal analizlerin eş zamanlı entegre edildiği gelişmiş test sistemleridir.
Özellikle büyük yapılarda karmaşık senaryolar test edilebilir.

Deprem Simülasyonunun Kullanım Alanları

Yüksek katlı bina ve gökdelen tasarımları
Köprü, viyadük ve tünel sistemleri
Sismik izolasyonlu binalar
Tarihi yapıların güçlendirme projeleri
Prefabrik yapı elemanları testi
Nükleer santral ve kritik altyapı projeleri
Ar-Ge ve üniversite laboratuvar çalışmaları

Deprem Simülasyonlarının Yapı Güvenliğine Katkıları Nelerdir?

Taşıyıcı sistemin süneklik ve rijitlik dengesini doğrular.
Malzeme yorulması ve birleşim noktaları değerlendirilir.
Yeni yönetmelik kriterlerinin sahaya uygulanabilirliğini gösterir.
Gerçek deprem verilerine göre daha güvenli ve ekonomik tasarım yapılmasına imkân sağlar.
Afet sonrası müdahale senaryolarını ve hasar türlerini önceden öngörmeyi kolaylaştırır.

Deprem Testi Nasıl Yaptırılır?

Proje detayları ve yapı tipi belirlenir.
Sayısal modelleme (FEM) ile ön analizler hazırlanır.
İlgili deprem simülasyon merkezlerine başvuru yapılır.
Test senaryosu ve kayıtları hazırlanır (TDY2018, Eurocode-8, ASCE7 vb.).
Test öncesi maket hazırlanır (gerçek ölçekte veya ölçekli prototip).
Simülasyon testleri gerçekleştirilir ve kayıt altına alınır.
Test sonuçları detaylı mühendislik raporu halinde sunulur.

Arkhe Statik ile Deprem ve Yapı Mühendisliği

Arkhe Statik olarak, deprem simülasyonu gerektiren projelerde ileri düzey hesaplamalar, performans analizleri ve laboratuvar koordinasyonlarıyla kapsamlı mühendislik danışmanlığı sağlıyoruz.

Sadece yönetmeliğe uygun değil, aynı zamanda gerçek deprem koşullarına hazır, güvenli ve uzun ömürlü yapılar tasarlamanız için yanınızdayız.